ปวดท้องด้านซ้าย เกิดจากอะไร เคลียร์ให้เข้าใจ อย่าปล่อยให้สายเกินแก้

          ช่องท้องบริเวณซ้ายบนเป็นบริเวณที่มีอวัยวะสำคัญอยู่ไม่ว่าจะเป็นตับ กระเพาะอาหาร ลำไส้ ม้าม ตับอ่อน และไตซ้าย อีกทั้งยังอยู่ใกล้หัวใจอีกด้วย ดังนั้นอาการปวดท้องด้านซ้ายบน หรืออาการปวดท้องด้านซ้ายใต้ซี่โครง อาจเกิดขึ้นได้จากสาเหตุดังนี้
 

1. แก๊สในกระเพาะอาหาร 

          อาหารหรือเครื่องดื่มบางชนิดเมื่อรับประทานเข้าไปแล้วก็อาจทำให้เกิดแก๊สในกระเพาะอาหาร ส่งผลให้รู้สึกปวดท้องบริเวณด้านซ้ายบนทำให้รู้สึกจุกเสียดแน่นท้อง อึดอัดได้ ในกรณีนี้สามารถรักษาได้ด้วยการรับประทานยาลดกรด หรือยาขับลมค่ะ

2. ท้องผูก

          ด้วยเพราะบางส่วนของลำไส้ใหญ่นั้นอยู่ที่ช่องท้องส่วนบน จึงทำให้คนที่มีปัญหาท้องผูกอาจรู้สึกปวดท้องบริเวณด้านซ้ายบนได้ เนื่องจากอุจจาระที่ค้างอยู่ในลำไส้ใหญ่ไม่สามารถเคลื่อนตัวไปตามลำไส้ใหญ่ได้ ซึ่งอาการท้องผูกไม่เพียงแต่จะทำให้รู้สึกอึดอัด แต่ยังอาจก่อให้เกิดกลิ่นตัว และกลิ่นปากที่ไม่พึงประสงค์อีกด้วย

3. อาหารเป็นพิษ

          ภาวะอาหารเป็นพิษถือเป็นอาการอันตรายที่ไม่ควรละเลย โดยสาเหตุเกิดจากการติดเชื้ออย่างเฉียบพลันจากอาหาร โดยอาการหลัก ๆ ของภาวะอาหารเป็นพิษก็คือ อาการปวดท้องด้านซ้ายบน ปวดศีรษะ คลื่นไส้ อาเจียน ปวดเนื้อปวดตัว และมีไข้สูง ทั้งนี้จะเริ่มแสดงอาการขึ้นภายใน 48 ชั่วโมงหลังจากรับประทานอาหารที่มีเชื้อโรคที่เป็นต้นเหตุค่ะ
     

4. กระเพาะอาหารและลำไส้เล็กอักเสบ

          การอักเสบที่กระเพาะอาหารและลำไส้เล็ก ส่วนใหญ่แล้วมีสาเหตุมาจากการรับประทานอาหารที่มีเชื้อไวรัสหรือเชื้อแบคทีเรียปะปนเข้าไปทำให้เกิดอาการปวดท้อง และอุจจาระร่วงแบบเฉียบพลัน นอกจากนี้ก็ยังมีอาการคลื่นไส้ อาเจียน เบื่ออาหาร หรือเกิดภาวะขาดน้ำร่วมด้วย โดยอาการอักเสบนี้จะต้องรักษาด้วยยาปฏิชีวนะร่วมกับการใช้ยาเพื่อรักษาตามอาการ เช่น ยาช่วยย่อย ยาลดกรดในกระเพาะอาหาร

5. ลำไส้แปรปรวน (Irritable Bowel Syndrome)

          ลำไส้แปรปรวนเป็นอาการเรื้อรังที่เกิดขึ้นจากการทำงานที่ผิดปกติของลำไส้ หรือเกิดจากการติดเชื้อบางชนิด ทำให้รู้สึกปวดท้องด้านซ้ายบน ท้องเสียเรื้อรัง และมีอาการท้องผูกอยู่เป็นประจำ โดยโรคนี้ไม่สามารถรักษาให้หายขาดแต่ก็สามารถควบคุมให้อยู่ในภาวะสงบได้ค่ะ

6. อาการม้ามโต (Splenomegaly)

          ม้ามโตเกิดขึ้นได้จากหลายสาเหตุ ไม่ว่าจะเป็นการติดเชื้อแบคทีเรียหรือไวรัส โรคลูคีเมีย และโรคตับแข็ง ซึ่งอาการที่เห็นได้ชัดคือ ม้ามจะขยายขนาดขึ้นและไปกดทับอวัยวะต่าง ๆ ทำให้รู้สึกปวดท้องด้านซ้ายบน แต่ทั้งนี้ก็ยังมีอาการอื่น ๆ ร่วมด้วย ได้แก่ อาการอึดอัดแน่นท้อง หายใจไม่สะดวก แขนขาอ่อนแรง เหนื่อยง่าย รวมทั้งอาการติดเชื้อง่าย ดังนั้นเพื่อการสันนิษฐานที่แน่ชัดควรสังเกตอาการอื่น ๆ ที่เกิดขึ้นควบคู่กันไปค่ะ

7. อาการปอดบวม (Pneumonia)

          ปอดเป็นอีกหนึ่งอวัยวะที่แม้จะไม่ได้อยู่ในช่องท้องแต่ก็สามารถส่งผลข้างเคียงต่อบริเวณช่องท้องได้เช่นกัน โดยเฉพาะอาการปอดบวมที่เกิดจากการติดเชื้อ จะทำให้ปอดบวมและขยายตัวจนไปกดทับอวัยวะที่อยู่ใกล้เคียงในซีกซ้ายของร่างกาย จึงทำให้เกิดอาการปวดท้องด้านซ้ายบน อีกทั้งยังทำให้หายใจลำบาก เจ็บหน้าอก มีไข้สูง มีอาการหนาวสั่น และอาการไออย่างรุนแรงร่วมด้วย  
 

8. ตับอ่อนอักเสบเฉียบพลัน (Acute pancreatitis)

          อาการตับอ่อนอักเสบเฉียบพลัน ส่วนใหญ่แล้วมักมีสาเหตุมาจากการดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ในปริมาณที่มากเกินไป นอกจากนี้ยังอาจเกิดจากการใช้ยาบางชนิด หรือได้รับการกระทบกระเทือนจากอุบัติเหตุ โดยอาการตับอ่อนอักเสบในระยะเริ่มต้น จะมีอาการปวดท้องด้านซ้ายบน จากนั้นจะเกิดอาการคลื่นไส้ อาเจียน ท้องเสีย และมีไข้ตามมาค่ะ 

9. โรคหัวใจ

          แม้ว่าจะไม่เกี่ยวข้องกับอวัยวะที่บริเวณช่องท้อง แต่อาการปวดท้องด้านซ้ายบนก็เป็นสัญญาณของโรคหัวใจได้เช่นกัน โดยอาการปวดท้องดังกล่าวเป็นหนึ่งในอาการเริ่มแรกของภาวะกล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือดเฉียบพลัน ร่วมกับอาการอื่น ๆ ได้แก่ อาการปวดบริเวณลิ้นปี่ ปวดที่รอบสะดือ หรือบริเวณใต้ชายโครง และท้องน้อย 

          ลักษณะการปวดที่เกิดจากภาวะกล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือดเฉียบพลันจะเป็นแบบปวดเสียด หรือปวดตื้อ ๆ และจะค่อย ๆ ทวีความรุนแรงจนทำให้รับประทานอาหารไม่ได้ นอนไม่หลับ หรือมีอาการอาเจียนบ่อยครั้งขึ้น ซึ่งถ้าหากมีอาการปวดท้องและอาเจียนควบคู่กันมากกว่า 3-4 ครั้งก็ควรไปพบแพทย์เพื่อทำการตรวจวินิจฉัยค่ะ
         

ปวดท้องด้านซ้ายล่าง

          นอกจากลำไส้ใหญ่ และลำไส้เล็กแล้ว บริเวณด้านซ้ายล่างของช่องท้องยังมีอวัยวะที่เกี่ยวข้องกับระบบขับถ่ายและระบบสืบพันธุ์อยู่ด้วย จึงทำให้อาการปวดท้องด้านซ้ายล่างเกิดได้จากทั้งระบบย่อยอาหาร ระบบขับถ่าย และระบบสืบพันธุ์ โดยสาเหตุที่พบได้บ่อย มีดังนี้

1. โรคถุงผนังลำไส้ใหญ่อักเสบ (Diverticulitis)

          โรคถุงผนังลำไส้อักเสบเป็นโรคที่มักพบได้ในผู้สูงอายุ เพราะยิ่งอายุมากขึ้นเนื้อเยื่อบริเวณผนังลำไส้จะเสื่อมไปตามอายุ ทำให้เมื่อเกิดความดันในลำไส้ใหญ่ ผนังลำไส้ก็จะเกิดการโป่งพอง และบริเวณที่โป่งพองนั้นก็จะกลายเป็นแหล่งสะสมของเชื้อโรค ทำให้เกิดการอักเสบในเวลาต่อมา โดยอาการดังกล่าวจะก่อให้เกิดอาการปวดที่บริเวณหน้าท้องซ้ายล่าง หรือต่ำกว่าสะดือลงมา โดยจะปวดตลอดเวลา ทั้งนี้ยังอาจมีอาการอุจจาระเป็นเลือด คลื่นไส้ อาเจียน มีไข้ และเบื่ออาหารร่วมด้วย

2. การติดเชื้อในระบบทางเดินปัสสาวะ

          การติดเชื้อในระบบทางเดินปัสสาวะ เป็นสาเหตุสำคัญที่ทำให้เกิดโรคกระเพาะปัสสาวะอักเสบ และกรวยไตอักเสบ อันส่งผลให้ปวดท้องที่บริเวณด้านล่างข้างซ้าย ปัสสาวะติดขัด และรู้สึกปวดท้องน้อยขณะปัสสาวะ ซึ่งถ้าหากปล่อยไว้อาจจะทำให้เกิดการติดเชื้อลุกลามไปจนถึงไต และกลายเป็นโรคไตได้
 

3. โรคไต (Kidney Disorders)

          อาการติดเชื้อที่ไต หรือนิ่วในไต จะทำให้เกิดอาการปวดท้องด้านซ้ายล่างอย่างหนัก ทั้งนี้อาการของโรคไต และนิ่วในไตสามารถแยกแยะได้จากอาการข้างเคียง โดยอาการนิ่วในไต จะมาพร้อมกับอาการไข้สูง คลื่นไส้ อาเจียน และอาการปวดหน่วง ๆ ที่ต้นขา ขณะที่อาการไตอักเสบจะมีอาการปวดท้องด้านซ้ายล่างแบบเฉียบพลัน มีความรู้สึกอยากปัสสาวะตลอดเวลา ปวดแสบปวดร้อนขณะปัสสาวะ หรือปัสสาวะเป็นเลือดร่วมด้วย

4. ไส้เลื่อน (Inguinal Hernia)

          อาการไส้เลื่อนเป็นอาการที่เกิดจากการที่ลำไส้ไหลผ่านผนังช่องท้องไปกระจุกตัวอยู่ที่บริเวณใดบริเวณหนึ่ง ซึ่งสามารถเกิดได้กับทั้งผู้ชายและผู้หญิง โดยอาการไส้เลื่อนจะก่อให้เกิดอาการปวดท้องอย่างรุนแรง และถ้าหากเป็นอาการไส้เลื่อนที่ขาหนีบก็ยิ่งเป็นอันตรายเพราะเมื่อเกิดขึ้นแล้วจะทำให้เกิดแรงดันในช่องท้องมากขึ้นจนเป็นอันตรายต่ออวัยวะอื่น ๆ และนอกเหนือจากอาการปวดแล้ว ไส้ที่เลื่อนออกมาอยู่ผนังหน้าท้องก็ยังทำให้มองเห็นเหมือนมีก้อนตุง ๆ อยู่ที่บริเวณหน้าท้องอีกด้วย
 

5. ท้องนอกมดลูก (Ectopic Pregnancy)

          สำหรับคุณผู้หญิงที่กำลังตั้งครรภ์ หากมีอาการปวดท้องด้านซ้ายล่างละก็ นั่นอาจไม่ใช่สัญญาณที่ดีเท่าไร เพราะอาการนี้อาจเกิดจากภาวะท้องนอกมดลูก ที่มีความอันตรายต่อตัวแม่และเด็ก โดยภาวะท้องนอกมดลูกจะส่งผลให้เกิดอาการปวดที่เส้นเอ็นยึดมดลูก เกิดซีสต์ในรังไข่ และอาการปวดท้องด้านซ้ายล่างจากการขยายตัวของกระเพาะปัสสาวะ ทางที่ดีหากรู้ตัวว่ากำลังตั้งครรภ์ แล้วรู้สึกปวดท้องด้านซ้ายล่างควรรีบไปพบแพทย์ค่ะ

6. เยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่ (Endometriosis)

          เยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่ เป็นอาการที่พบได้บ่อยในผู้หญิง ซึ่งส่งผลให้ผู้หญิงปวดประจำเดือนมากขึ้น โดยเฉพาะบริเวณด้านซ้ายล่างของท้อง ทั้งนี้ยังไม่รวมถึงอาการอื่น ๆ เช่น ท้องผูก ท้องเสีย หรือรู้สึกเจ็บเวลาปัสสาวะ และมีประจำเดือนที่ผิดปกติ ไม่เพียงเท่านั้นยังอาจทำให้คุณผู้หญิงเสี่ยงต่อมะเร็งรังไข่มากขึ้นอีกด้วย
 

7. ซีสต์ในรังไข่

          นอกจากภาวะเยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่แล้ว ซีสต์ในรังไข่ก็เป็นอีกหนึ่งสาเหตุที่ทำให้รู้สึกปวดบริเวณท้องด้านซ้ายล่างได้เช่นกัน จะมีอาการปวดหน่วง ๆ ทำให้ปัสสาวะบ่อย และประจำเดือนผิดปกติ ซึ่งซีสต์ในรังไข่ไม่ใช่อาการที่อันตราย ไม่สามารถกลายเป็นมะเร็งได้ ดังนั้นอาจไม่จำเป็นต้องทำการรักษาหากขนาดของซีสต์ไม่ใหญ่นัก แต่ถ้าขนาดของซีสต์ใหญ่เกินไปก็อาจจะต้องผ่าตัด เพราะหากทิ้งไว้จะยิ่งทำให้ปวดท้องมากขึ้น
     
          นอกเหนือจากสาเหตุที่ว่ามาข้างต้นแล้ว อาการปวดท้องด้านซ้ายทั้งส่วนบนและล่างก็ยังเป็นอาการเริ่มต้นและสัญญาณอันตรายของโรคอีกหลายชนิด ไม่ว่าจะเป็นไส้ติ่งอักเสบ โรคมะเร็งในช่องท้อง ลำไส้ฉีกขาด โรคหลอดเลือดหัวใจตีบ งูสวัด ฯลฯ หรืออาจเกิดจากอาการบาดเจ็บ การถูกกระทบกระเทือนที่ท้องก็เป็นได้ ฉะนั้นทางที่ดีหากรู้สึกปวดที่บริเวณท้องด้านซ้าย กินยาแล้วยังไม่บรรเทา ก็อย่าปล่อยปละละเลย แต่ควรไปพบแพทย์เพื่อตรวจวินิจฉัยอย่างละเอียด ไม่อย่างนั้นความชะล่าใจอาจจะทำให้อาการป่วยนั้นสายเกินแก้ค่ะ