ลักษณนาม คําลักษณนาม ที่หลายคนใช้ผิด

 

ลักษณนาม คืออะไร

          ลักษณนาม คือ คำนามบอกลักษณะของคำนามข้างหน้า หรือใช้เพื่อแสดงรูปลักษณะและชนิดของสิ่งต่าง ๆ ให้ชัดเจนยิ่งขึ้น มักเขียนอยู่หลังจำนวนนับ อย่างเช่น จดหมาย 1 ฉบับ, แจกัน 1 ใบ, ช้อน 1 คัน หรือนำไปใช้อีกรูปแบบดังนี้ “จดหมายฉบับนี้เป็นของใคร”, “แจกันใบนี้สีสวยมาก” โดยเราสามารถจำแนกตามหมวดการใช้ได้ตามนี้

ลักษณนามบอกชนิด

          ★ พระพุทธเจ้า พระราชา เทวดาที่เป็นใหญ่ เจ้านายชั้นสูง ผู้ที่นับถืออย่างสูง  ใช้ลักษณนามว่า  พระองค์

          ★ ภิกษุ สามเณร นักพรต ชีปะขาว ชี   ใช้ลักษณนามว่า   รูป

          ★ พระพุทธรูป   ใช้ลักษณนามว่า   องค์

          ★ ยักษ์ ภูต ผี ปีศาจ ฤาษี   ใช้ลักษณนามว่า   ตน

          ★ คนหรือมนุษย์ทั่วไป   ใช้ลักษณนามว่า   คน

          ★ สัตว์เดียรัจฉาน หรือสิ่งของบางอย่าง เช่น โต๊ะ เก้าอี้ ตะปู ว่าว ตุ๊กตา   ใช้ลักษณนามว่า   ตัว

          ★ ภาชนะส่วนมาก ผลไม้บางชนิด ใบไม้   ใช้ลักษณนามว่า   ใบ

          ★ ปี่ ขลุ่ย   ใช้ลักษณนามว่า   เลา

ลักษณนามบอกหมวดหมู่

          ★ ทัพ ทหาร คนทำงานรวมกัน ของที่รวมกันไว้ อิฐ ทราย   ใช้ลักษนามว่า   กอง

          ★ คน สัตว์ สิ่งของที่อยู่รวมกันและมีลักษณะเดียวกัน   ใช้ลักษณนามว่า   พวก, เหล่า

          ★ สัตว์ชนิดเดียวกันที่อยู่ด้วยกันจำนวนมาก   ใช้ลักษณนามว่า   ฝูง

          ★ นักบวชศาสนาเดียวกันที่แยกออกเป็นพวก ๆ    ใช้ลักษณนามว่า   นิกาย

          ★ คนกลุ่มหนึ่งที่ล้อมกัน เช่น เตะตะกร้อ เล่นดนตรี เล่นเพลง   ใช้ลักษณนามว่า   วง

ลักษณะนามที่บอกสัณฐาน

          ★ สิ่งของที่มีทรงกลม เช่น แหวน กำไล  ใช้ลักษณนามว่า  วง

          ★ สิ่งของลักษณะแบน ๆ  เช่น  กระดาษ กระดาน กระเบื้อง อิฐ  ใช้ลักษณนามว่า  แผ่น

          ★ สิ่งของที่มีรูปแบนกว้างใหญ่  เช่น  ผ้า เสื่อ พรม  ใช้ลักษณนามว่า ผืน

          ★ สิ่งของทึบหนามีรูปร่างยาว  เช่น  เหล็ก ตะกั่ว ดินสอ  ใช้ลักษณนามว่า  แท่ง

          ★ สิ่งของลักษณะกลมยาวมีปล้องคั่น  เช่น  ไม้ไผ่ อ้อย และเรือ  ใช้ลักษณนามว่า  ลำ

          ★ สิ่งของลักษณะเป็นเส้นเล็กยาว  เช่น  เชือก ด้าย ลวด  ใช้ลักษณนามว่า เส้น

ลักษณนามบอกจำนวนและมาตรา

          ★ สิ่งของที่มีชุดละ 2 สิ่ง  เช่น  รองเท้า ถุงเท้า ช้อนกับส้อม เชิงเทียน   ใช้ลักษณนามว่า  คู่

          ★ จำนวนนับสิ่งของที่เท่ากับ  12  ใช้ลักษณนามว่า  โหล

          ★ ผ้าห่อหนึ่งที่รวมกัน 20 ผืน ใช้ลักษณนามว่า กุลี

          ★ ชื่อมาตราต่าง ๆ  เช่น  กิโลเมตร, กิโลกรัม, สกุลเงินต่าง ๆ เป็นต้น

ลักษณนามบอกอาการ

          ★ ลักษณะการกรีดมาประกบซ้อนกัน เช่น การจีบพลู ใช้ลักษณนามว่า จีบ

          ★ สิ่งที่ม้วนมีและมีขนาดยาว เช่น บุหรี่ ใช้ลักษณนามว่า มวน

          ★ สิ่งที่ถูกรัดรวมเป็นกลุ่ม เช่น ฟืน ใช้ลักษณนามว่า มัด

ตัวอย่างคำลักษณนามที่มักใช้ผิด

          ต่อไปนี้จะเป็นตัวอย่างลักษณนามที่ควรทราบ หรือลักษณนามที่มีการใช้ไม่ถูกต้องเป็นประจำ มีคำไหนที่เราเคยใช้ผิดกันบ้างหรือเปล่า ลองมาดูกัน

               ◆ กลอง  -  ใบ, ลูก
 

               ◆ กรีซ  -  เล่ม

               ◆ กระถาง  -  ใบ, ลูก
 

               ◆ กระดิ่ง  -  ใบ, ลูก

               ◆ กันชน  -  อัน

               ◆ ขวาน  -  เล่ม

               ◆ เข็ม  -  เล่ม

               ◆ เข็มขัด   -  เส้น สาย


               ◆ เขื่อน  -  เขื่อน

               ◆ ค้อน     -  เต้า, อัน

               ◆ เคียว     -  เล่ม
 

               ◆ คอมพิวเตอร์ – เครื่อง

 
               ◆ แคน   -  เต้า

               ◆ คลอง  -  คลอง, สาย

               ◆ คราด      -  อัน
 

               ◆ ฆ้อง   -  ใบ,  ลูก


               ◆ เจดีย์  -  องค์

               ◆ จักรเย็บผ้า – คัน, หลัง

               ◆ ใจ   -   ดวง
 

               ◆ จดหมาย  -  ฉบับ


               ◆ จอบ      -  เล่ม

               ◆ ฉัตร      -  คัน

               ◆ ฉิ่ง    -    คู่
 

               ◆ เช็ค      -  ใบ, ฉบับ


               ◆ ชฎา   -  ศีรษะ, หัว

               ◆ ช้อน     -  คัน

               ◆ ช้อนส้อม  -  คู่

               ◆ ชิงช้า   -  อัน

               ◆ ซอ      -  คัน


               ◆ ซึง     -  คัน

               ◆ ไซ    -  ลูก

               ◆ โซ่      -  เส้น, สาย
 

               ◆ ดาว   -   ดวง

               ◆ ดาบส   -   องค์

               ◆ ดอกไม้จันทน์  - ช่อ

               ◆ ตรายาง   -  อัน

               ◆ ตำหนัก   -  หลัง


               ◆ ตะเกียง   -  ดวง
 

               ◆ ตาลปัตร   -  เล่ม

               ◆ ตะกร้า   -  ใบ, ลูก
 

               ◆ โถส้วม   -   โถ

               ◆ เทียน    -   เล่ม

               ◆ ทะเลทราย   -   แห่ง

               ◆ เทียนพรรษา   -  ต้น

               ◆ ทางม้าลาย   -   แห่ง


               ◆ ทางด่วน  -   สาย

               ◆ ทะเลสาบ   -   แห่ง
 

               ◆ ธง(กระดาษ)    -   ธง


               ◆ ธรรมจักร   -   วง

               ◆ ธนาคาร   -   ธนาคาร

               ◆ นรก     -    ขุม
 

               ◆ นามบัตร    -    แผ่น


               ◆ เนกไท     -   เส้น

               ◆ บัตรประจำตัว     -    ฉบับ

               ◆ บังกะโล    -    หลัง

               ◆ ปฏิทิน    -    แผ่น, ฉบับ

               ◆ เปลญวน    -   ปาก


               ◆ ปริญญาบัตร    -    ฉบับ
    
               ◆ ปั๊มน้ำมัน    -    ปั๊ม

               ◆ ปั๊มน้ำ     -    ตัว

               ◆ ปรอท   -   อัน

               ◆ ผ้าป่า   -    ต้น

 
               ◆ แผ่นภาพ    -    แผ่น

               ◆ ผ้าไตร     -    ไตร
 
               ◆ ไพ่    -   ใบ
 

               ◆ พู่กัน    -   ด้าม, เล่ม


               ◆ พัด    -    เล่ม

               ◆ ฟัน     -    ซี่

               ◆ ฟาร์ม    -    ฟาร์ม

               ◆ ฟองอากาศ     -    ฟอง

               ◆ ฟาง     -     เส้น, กอง


               ◆ ไฟฉาย    -  กระบอก

               ◆ ไฟแช็ก   -    อัน

               ◆ ภิกษุ  -  รูป, องค์

               ◆ ภูเขา  -  ลูก

               ◆ ภัตตาคาร  -  แห่ง

 

               ◆ ไม้เท้า   -   อัน

               ◆ มรสุม    -   ลูก

               ◆ แม่แรง    -   ตัว
 

               ◆ ไม้พาย   -    เล่ม

               ◆ แม่น้ำ    -    สาย

               ◆ มณฑป     -   หลัง

               ◆ เมรุ     -    เมรุ
 

               ◆ ยมบาล   -    ตน

               ◆ ยุ้ง   -   หลัง

               ◆ ยางลบ   -    ก้อน
 

               ◆ ยางรถ  -   เส้น


               ◆ ยอ   -   คัน, ปาก
 
               ◆ รถ    -    คัน

               ◆ รถไฟ   -   ตู้, ขบวน

               ◆ ร่ม   -   คัน

               ◆ เรือ   -   ลำ


               ◆ ระฆัง     -     ใบ, ลูก
 
               ◆ เรือน     -   หลัง

               ◆ รายงาน    -   เรื่อง, ฉบับ

               ◆ เลื่อย – ปื้น


               ◆ เลื่อยฉลุ    -    คัน

               ◆ โลง(มีศพ)   -   โลง

               ◆ โลง(ไม่มีศพ)  -  ใบ ลูก
 
               ◆ เลื่อยไฟฟ้า   -    ตัว, เครื่อง
 

               ◆ วุฒิบัตร    -    ฉบับ

               ◆ วัด    -    วัด

               ◆ วิทยุ     -   เครื่อง

               ◆ วรรณยุกต์     -    ตัว
 

               ◆ ว่าว    -    ตัว

               ◆ วงดนตรี    -    วง

               ◆ ศาลา     -      หลัง

               ◆ ศิลาฤกษ์     -    แผ่น

 

               ◆ สมอเรือ     -    ตัว

               ◆ เสาอากาศ    -    ต้น
 

               ◆ สูตรคุณ    -    แม่
 

               ◆ สวิง     -     ปาก
 

               ◆ โหล  -   ใบ

               ◆ หมอน   -   ใบ, ลูก

               ◆ หวี    -   เล่ม

               ◆ หอก   -   เล่ม

               ◆ หอสมุด   -    แห่ง


               ◆ เหยือก   -    ใบ

               ◆ หางเสือเรือ   -    อัน

               ◆ ห้อง     -   ห้อง

               ◆ อาคารชุด   -  หน่วย

               ◆ อนุสาวรีย์   -    แห่ง

               ◆ โอ่ง   -   ใบ, ลูก

               ◆ อ่าง   -    อ่าง

               ◆ อุโมงค์    -    อุโมงค์

            เป็นเอกลักษณ์และความยากด้านภาษาของไทยอีกแล้ว ดังนั้นในฐานะเจ้าของภาษา เราต้องระวังเรื่องวิธีการใช้และความแตกต่างของ ลักษณนาม กันให้ดี ๆ นะ  อย่าตกหลุมพรางภาษาไทยที่ใช้อยู่ทุกวันเชียวล่ะ

     
อ่านรายละเอียดเพิ่มเติมจาก